Vektörler ve Kuvvet

0
4869

Fizikte kullanılan büyüklükler genel özellikleri bakımından skaler ve
vektörel büyüklükler olmak üzere ikiye ayrılırlar.

a) Skaler
büyüklükler:
Sayısal büyüklüğü ve birimi verildiğinde, tam olarak anlam
kazanan büyüklüklere skaler büyüklükler denir. Zaman, kütle, hacim,
sıcaklık…vb.

b) Vektörel büyüklükler: Sayısal büyüklüğü ve
birimi yanında doğrultu ve yönü de verildiğinde tam olarak anlam kazanan
büyüklüklere vektörel büyüklükler denir. Hız, kuvvet, ivme, ağırlık…vb.


VEKTÖRLERİN BİLEŞKESİ

1. Paralel kenar kuralı:
Paralel kenar kuralında vektörlerin doğrultu ve yönleri değiştirilmeden
başlangıçları aynı noktaya getirilir, elde edilen paralel kenarın köşegeni
bileşke vektörü verir.

2. Ucuca ekleme kuralı: Bu kurala göre
vektörlerin doğrultu ve yönleri değişmemek kaydıyla birinin bitiş noktası
diğerinin başlangıç noktasına kaydırılarak ucuca eklenir. İlk başlangıcı son
bitişe birleştiren vektör bileşke vektörü verir.


(Vektörlerin farkı alınırken çıkarılan vektörler şiddet ve doğrultuları
değiştirilmeden ters çevrilerek yukarıdaki yöntemlerden biriyle bileşke vektör
bulunur.)

VEKTÖRLERİN BİLEŞENLERİNE AYRILMASI

Şekildeki
gibi yatayla (x-ekseni) a açısı yapan bir vektörü dik bileşenlerine
ayırabiliriz.

 


KUVVET

Cisimler üzerinde hareket ve şekil değişikliği yapan etkiye kuvvet denir
(görünebilir bir şekil değişikliği olmayabilir). Kuvvet; duran bir cismi
harekete geçirebilir, durdurabilir, hızını ve yönünü değiştirebilir. Cisimlerin
şekli üzerinde geçici veya kalıcı değişiklikler meydana getirebilir.


Kuvvet F ile gösterilir, vektörel bir büyüklüktür.


Birimi:

MKS birim sisteminde newton (N) veya 
kg.m/s2‘dir.

cgs birim sisteminde dyn
veya  g·cm/s2’dir.

Kuvvet ölçen aletlere
dinamometre denir. Bu aletler yayların esneme özelliğinden faydalanılarak
yapılırlar. Bir yayın uzaması esneklik sınırı aşılmamak koşuluyla kuvvetle doru
orantılıdır. Esneklik sınırı aşıldığında ise yayın esneme özelliği bozulur

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here