Evrenin oluşumuna ilişkin bu güne kadar pek çok teori ortaya atılmıştır. Hiç kuşkusuz bu teoriler içerisinde en geçerli olanı büyük patlama olayıdır. 13.8 milyar yıl önce büyük patlama olayı ile şişme kozmolojisinde de geçerli olan kuantum salınımları ortaya çıkmış ve 1µ sn sonra fotonlar oluşmaya başlamıştır.
Büyük Patlama ve Sonrası
13.8 milyar yıl önce gerçekleştiği düşünülen big bang olayı sonrasında şişme hareketi ve kütle çekim dalgaları etkili olmaya başlamıştır. Patlama sonrasında yayılan enerji içerisinde 0.01 sn sonra nükleer füzyon başlamış ve yaklaşık 3 dakika içerisinde sona ermiştir. Yaklaşık 380.000 yıllık bir aradan sonra oluşan ilk hidrojen atomu kozmik mikrodalga fon ışınımının da başlamasını sağlamıştır.
Evreni tanıma ve geçmişi anlama süreci içerisinde insanlar pek çok çalışma yürütmüş ve farklı sonuçlar sunmuştur. Geçtiğimiz Mart ayında “BICEP2” adı verilen bir çalışmanın ürünü olan deneylere göre bilim adamları, evrenin oluşum sürecinde yukarıda da belirttiğimiz kütle çekim dalgalarının etkili olduğunu söyledi. Şişme kuramı ile örtüşen sonuçlar sunan bu çalışma, uzay – zaman içerisinde meydana gelen dalgacıkların etkisini açıklıyor.
Şişme Kuramı – Kozmolojisi Nedir?
Şişme kuramı – kozmolojisine göre big bang olayından sonra, ilk 10-32 saniye içerisinde evrende oldukça büyük ve hızlı bir uzaysal genişleme olmuştur. Şişme kuramını bu denli önemli kılan şey ise mikrodalga fon ışınımına dair yapılan gözlemlerdir. Her ne kadar bu kurama göre gerçekleşen genişleme olayı büyük patlama sonrasında başlamış olsa da bilim adamları bu olaya daha geniş bir çervede bakılması gerektiğini söylüyor. Daha açık bir ifade ile patlama sonrası başlayan şişme hareketi aslında patlama öncesinde hazırlanan bir senaryonun uygulanış şekli” denilmektedir.
Yukarıda sıkça bahsettiğimiz kozmik mikrodalga fon ışınımı ilk olarak 1964 yılında Arno Penzias ve Robert Wilson tarafından gözlenmiş ve 1978 yılında bu gözlem nobelle ödüllendirilmiştir. Fon ışınımı tespiti ise oldukça ilginç bir çalışma sonucunda ortaya çıkmış. İki bilim adamı radyo astronomi ve uydu iletişimi üzerine yaptıkları çalışma da, 2,7 kelvinlik bir mikrodalga fon ışınımı olduğunu fark edince çalışmalarını geliştirmiş ve büyük patlamaya dair önemli bilgileri ortaya çıkarmıştır. Bugün yapılan pek çok gözlemin temelini oluşturan bu çalışma ile insanoğlu, evrenin oluşum sürecine ilişkin önemli bir mesafe katetmiştir.
Yazıda belirtilen çalışmalara ilişkin daha detaylı bilgi almak için, yararlanılan kaynaklara göz atabilirsiniz.
(1) http://en.wikipedia.org/wiki/Inflation_(cosmology)
(2) http://en.wikipedia.org/wiki/Cosmic_microwave_background
(3) http://blogs.scientificamerican.com/observations/2014/03/17/andrei-linde-learns-his-big-bang-theory-is-true-video/
(4) Bilim Teknik Dergisi 2014, Sayı 557
