Bir yerde bir olay olması için o anda yada
daha önceden orada o olayın sonucunu sağlayacak ana koşulların
hazır olası gerekmektedir.
Örneğin bir arabanın hareket etmesi için
mutlaka benzininin olması gerekmektedir. Bir lambanın yanması için mutlaka
elektrik gerekmektedir. Elektrik devrelerinde akım akması için mutlaka
voltaj gerekmektedir. Türkçe de gerilim ve voltaj aynı anlamda
kullanılmaktadır. Bir gerilim kaynağı elektrik devrelerinde akım akmasını
sağlar.
Gerilim kaynağını bir barajın arkasındaki su kütlesi olarak
düşünülebilir. Gerilimin bir de yönü vardır. Buradaki yön sağ, sol aşağı
yukarı olmayıp zamana göre (burada çok kısa zaman aralıkları
düşünülmelidir)
voltaj değerinin artması, azalması, eksi olması, artı
olmasıdır. Yani zamana göre değişken olmasıdır. Bir gerilim kaynağının
ürettiği gerilim böyle değişkense ona (AC) alternatif gerilim kaynağı
denir.
Örneğin evlerimizdeki prizlerden sağladığımız
elektrik alternatif elektriktir.
Bir gerilim kaynağının ürettiği
gerilim zamana göre değişmiyorsa buna da
(DC) doğru gerilim kaynağı
denir.
Örnek olarak pilleri, aküleri düşünebilirsiniz.
Akım, adından da anlaşılacağı gibi bir hareket
bildirir. Bunu sosyal hayatta da kullanırız. Efendim trafik
akmıyor. Cereyanda kaldım boynum tutuldu. Yanlış cereyandaki
gençlerimizi kurtaralım! Görüldüğü gibi akım, bir harekettir. Elektrikteki
hareket, elektronların bir yerden başka bir yere gitmeleri ile olur. Aynı
gerilim anlatımında olduğu gibi akımında değişken olanı (AC) ve doğru olanı
(DC) vardır.
Elektrik akımı olabilmesi için yani elektronların
harekete geçebilmesi için yukarıda da söylediğim gibi mutlaka bir gerilim
şarttır.
Gerilim, bir barajın arkasındaki su ise akımda baraj
çıkışındaki borulardan akan su gibidir. Akımın yönü aslında elektronların
yönü olarak bilinmesine karşın, yani elektronca zengin olan eksi uçtan artı
uca akmasına karşın pratikte artı uçtan eksi uca doğru olarak aktığı kabul
edilir. Bunun sebebi formüllerde bolca eksi işareti yazmaktan kaçınmaktan
başka bir şey değildir.
Bilindiği gibi matematikte, eğer bir
sayının ya da bir değişkenin önünde işaret yoksa o artı değer
taşır.
Aşağıdaki şekilde her iki akım yönü de
gösterilmiştir.
Gerilim, akım ve direnç elektrikte
sembollerle tanımlanmaktadır.
Gerilim için V, Akım için I ve Direnç
içinde R kullanılmaktadır.
Birimleri ise Gerilim için (V) Volt, Akım
için (A) Amper ve Direnç için
ise ohm yada W sembolü
kullanılmaktadır.
Bir elektrik devresinin bir noktasında,
giren akım çıkan akıma eşittir.
