Ebu Ali El Hasan Ibn El Haytam
Doğum Tarihi – 965, Basra
Ölüm Tarihi – 1040
Fizik, Optik, Matematik, Gökbilim.
965 yılında Basra’da doğan, Batı’daki Ortaçağ bilgilerince Alhazen olarak anılan Iraklı matematikçi ve gökbilimci Ebu Ali El Hasan Ibn El Haytam’ın üzeride çalıştığı bulguları sonradan değerlendirildi.
Nitekim, İspanya’nın Müslüman üniversitelerinde öğrenimini tamamlayan Roger Bacon, "Opus Majos" adlı perspektif çalışmasının V. Bölümünü İbn Haytam’ın "Optik"ini kopya etmek suretiyle tamamlamıştır. Bacon’u Batıda deneysel bilimin öncüsü ve modern bilimin yaratıcısı olarak tanıtan eseri işte bu kitaptır. Roger Bacon’un kendisi dahi, en az felsefe dalında yaptığı alıntıları itiraf etmekten çekinmemektedir.
İngiliz dilinde iğne deliği (pinhole), fotograf literatüründe ise karanlık oda ya da karanlık kutu (camera obscura) adıyla anılan fotograf tekniği oldukça basit bir ilkeye dayanır. Söz konusu ilke, bugünkü bilgilerimize göre, yaklaşık olarak milattan önce besinci yüzyıldan beri bilinmektedir. Çinli düşünür Mo Ti, deneysel gözlemleri sonucunda, karanlık bir ortama açılan küçük bir delikten giren ışığın dışarıda bulunan ışıklı nesnenin tümüyle baş aşağı bir yansımasını meydana getirdiğini yazmıştı.
Işık ısınları ile araştırmacı insanin zeka pırıltısının çakışması, kuskusuz, Mo Ti ile sinirli kalmadı. MÖ 4. yüzyılda Aristo; 10. yüzyılda ise ışık ışınlarının doğrusal yayılımı ilkesini bulan Ibn Al-Haytam; 15. yüzyılda Al Haytam’ın notlarını getirten ve ışık bilgisini öğrenen Leonardo da Vinci ve Paolo Toscanelli; 16. yüzyılda Gemma Frisius ve 19. yüzyılda Sir David Brewster karanlık bir ortama açılan iğne deliğinden sızan ışığın giziyle ilgilendiler.
Saddam sonrası Irak’ta 10 bin dinar banknotunun üzerinde resmi yer alıyor.
Alhazenın göz üzerine çalışmalarından.
