 |
Fosil yumurta 20 cm
boyunda ve 6 ila 8 cm eninde. |
Rahminde yavrusunun yumurtasını taşıyan bir anne dinozor fosili bulundu. 65 milyon yıllık fosil yumurtanın kabuk bağlama sürecinde olduğu düşünülüyor.
Çin’de bulunan 65 milyon yıllık anne dinozor fosilinin karnından çıkan kabuklu yumurta, dinozorların nasıl üredikleri ile ilgili son derece önemli ipuçları veriyor. İlk belirlemelere göre, anne dinozor bugünkü kuşları andıran bir şekilde kuluçka evresini yumurtanın üstünde oturarak geçiriyor.
TİMSAH VE KUŞLARIN DİNOZORA BAĞI
Dinozorların yaşayan en yakın akrabaları kabul edilen kuşlar ve timsahlar yumurtalarını birbirlerinden farklı şekillerde çıkarıyor. Bilim insanları dinozorların yumurtlama sistemlerinin hem timsahlar hem de kuşlarla benzerlik gösterdiğini vurguluyor. Timsahlar ve benzeri sürüngenlerin iki rahmi olduğundan tek seferde birkaç yumurta çıkarabiliyor. Kuşlar ise tek rahimli olduğundan her bir seferde tek yumurta çıkarıyorlar. Modern timsahlarda yumurta kabuğunun oluşması 3 hafta sürüyor, kuşlar da ise yumurtanın kabuk bağlaması 1 ila 2 gün sürüyor.
 |
|
|
|
|
TEK SEFERDE TEK YUMURTA
Fosili bulunan dinozorun Oviraptor türüne ait olduğu saptandı. Oviraptor türü, bugünkü kuşların da atası sayılan bir çok antik canlıyı kapsayan Teropot türünün bir alt grubu. Çin’de bu türlere ait birçok fosil çıkarılıyor.
Çalışmayı yapan bilim insanları fosil yumurtaların kuluçkaya hazır vaziyette olduğunu belirtiyor. Oviraptor’un iki yumurtalık kanalı olduğunu düşünülüyor, bu durumda da dinozorun her bir rahimden birer yumurta çıkarıyor olması gerek. Buna göre, dinozor her bir rahim kanalından bir yumurta esasıyla birden çok yumurta çıkarabiliyor. Fosil yumurta 20 cm boyunda ve 6 ila 8 cm eninde. Yetişkin dinozorların boyunun ise 4 metre’yi aştığı düşünülüyor. Çin’in Ciangşi bölgesinde gün ışığına çıkarılan fosilin leğen kemiği ve omurları sağlam çıktı. Fosilin bilim dünyası için önemi dinozorun yumurtası için belli bir özen gösterdiğini kanıtlaması. Daha önce bulunan dinozor yumurtaları, annelerin yavruları ile ilişkilerini detaylandıracak nitelikte değildi.
KUŞLARIN DİNOZORDAN EVRİMİ
Bulgulardan oviraptorun bugünkü timsahlar ve kuşlar arasında bir yapıya sahip olduğu ortaya çıkıyor. Bu sonuç kuşların oviraptorlardan türediği tezini destekliyor.
Bilim insanları kuşların erken evrim sürecinde uçmayı öğrenmeden önce birkaç yumurta bırakabildiklerini, uçmayı öğrenmeleriyle ise tek rahim kanalının kaldığını vurguluyor. Her bir seferde tek yumurta yapıyor olmaları, kuşların ağırlığını azaltarak uçmalarını kolaylaştırıyor.
|
|
